Ik ben een ontzettende fan van die zware, ouderwetse broden met een harde, scherpe korst en een open maar stevige kruim. Zuurdesem moet dus wel het logische vervolg van mijn broodbakpogingen zijn. Maar het idee van een papje meel met water dat vanzelf begint zuur te worden en begint te borrelen in zo'n zwijnestal als ik hier thuis heb leek me totaal onhygiënisch en een week moeten wachten op het eerste resultaat geheel tegen mijn ongeduldige inborst. Toch ben ik vorige week zondag begonnen om nieuwe huisdiertjes te kweken. En met succes!

Zondag ben ik begonnen met een papje van water met (biologisch) volkoren roggemeel en tarwemeel afgedekt bij kamertemperatuur te laten staan. Het doel is de gistculturen in deze onbehandelde granen wakker te maken en op te kweken. Elke avond en elke ochtend even doorroeren en na twee of drie dagen eens per dag voeden met zo'n zelfde papje water en meel. Vanaf nu maakt het soort meel eigenlijk niet meer uit, want de gistculturen uit je eerste papje zijn toch het actiefst. Als het papje te zuur begint te ruiken wat van het papje weggooien en 4x verdunnen met nieuwe meel en water en na een week heb je een deeg dat in mijn geval licht naar banaan (??) ruikt.

Elke keer als je een brood wilt bakken maak je een vers papje met 10 tot 20% van je broodgewicht aan zuurdesemdeeg, al het water dat je verwacht in je brood nodig te hebben, en iets minder dan de helft van het meel. Goed doorroeren en een uur of acht laten staan. Eigenlijk maak je hier dus een nieuw zuurdesempapje (en als je een deel achterhoudt kun je dat weer vermeerderen voor de volgende keer). Nadien voeg je de rest van de meel en je zout toe en kneed je het een minuut of 10 a 15. Vanaf nu is het net een gewoon brooddeeg, maar met gist dat een keer of drie a vier langzamer en onregelmatiger is dan gewoonlijk en met een zuurheid die een deel van je brood afbreekt, waardoor het brood grotere, onregelmatigere gaten heeft, een veel volwassenere smaak ontwikkelt en een hardere korst krijgt.

Mijn eerste poging eergisteren en gisteren was een gewoon volkorenbrood gebakken in een blik. Het resultaat was goed, maar niet heel veel anders dan een wat zuurder zacht Hollands volkorenbrood. Gisteren en vandaag heb ik een lichtbruin vloerbrood gebakken met een klein beetje harde durumtarwe, en die is werkelijk fabelhaft, goddelijk ende hemels! Waarom verkoopt bijna geen bakker in Nederland dit goddelijke brood? Ik betaal er graag twee maal zoveel voor! Goede bakkerijen (en die zijn in Nederland op 1 hand te tellen) werken jarenlang met dezelfde gistcultuur en behandelen hun papje alsof het hun gouden onderpand is. Ik ben benieuwd hoe lang ik het in leven kan houden (vraag het aan mijn planten en ze zullen "maximaal 2 maanden" zeggen).

Vanmiddag per ongeluk Britse middag, met een bezoekje aan Kelly's, een Britse expatsupermarkt, voor wat thee, bakproducten (bicarb enzo), flaky zout (!!!), hobnobs en gooseberry jam. Twee straatjes verderop zit Chesters kitchen, een Brits bakkerijtje waar ze elke dag verse groente- en vleespastijtjes maken en waar ik al maanden van plan ben naar toe te gaan. Tien minuutjes thuis in de oven en klaar is kees. Niertjes zijn blijkbaar niet echt aan mij besteed, steak and kidney pie is snottig en een beetje wee, maar de Cornish Pasty was geweldig! . (Ow, en ik dacht dat Heinz ketchup de lekkerste ketchup was. Think again: Nando's peri-peri ketchup is heerlijk!)

Note to self: kijk eens hoe gelukkig ik mezelf mag prijzen dat ik in Den Haag woon . Nog zoveel mooie winkeltjes om te ontdekken! En sausages.nl, het gaat toch ooit goed komen met deze wereld!

Volgens Wikipedia zijn er sinds 1955 officieel 41 oudste mensen gestorven. Gemiddeld verwacht je dus dat elke 1.3 jaar een oudste het loodje legt. Het is natuurlijk geen mooie normaalverdeling. Soms zit er maar een maand tussen, zoals bij Kiet Portier-Tan (21-04-63, NL) en Margarethe Zinndorf (25-05-63, DE), andere keren moet je meer dan negen jaar wachten, zoals tussen Niwa Kawamoto (16-11-76, JP) en Shigechiyo Izumi (21-02-86, JP). Gelukkig voor journalisten heb je in het laatste geval altijd nog de verjaardag van de oudste persoon, of het sterven en de verjaardagen van de oudste hond, de oudste man, de oudste van het continent, land, provincie/staat of stad om je voorpagina mee te vullen. Want waarom is de sterfte van de oudste persoon ter wereld CNN-voorwebpaginanieuws?

De berichten zijn immers eigenlijk altijd hetzelfde: Ze (10.8:1 is vrouw) was geboren in achtienhonderderdnogwat, heeft historisch figuur A nog gekend, ontmoet, of toch op zijn minst de kans gehad een keer onwetend aan hem of haar voorbij te zijn gelopen in een drukke winkelstraat. Ze heeft die en die oorlog meegemaakt en zus en zo historische gebeurtenis doorstaan. Ze was zelfs in leven toen... Enzovoort. Kortom, met haar sterft een "stukje" geschiedenis. Helaas voor deze mevrouw was op Obama stemmen het interessantste dat ze volgens de journalisten in haar ellenlange leven heeft gedaan en dat was alweer genoeg celebrity voor een overlijdingsbericht.

Maar de belangrijkste vraag die beantwoord moet worden is natuurlijk hoe ze het tot 110+ heeft gebracht? Hoe worden wij ook zo oud? Òf ze leefde een ascetisch leven met veel bidden en zonder drank, drugs, sigaretten of sex, waardoor je de ene helft van de telegraaflezers zelfgenoegzaam "zie je nu wel" ziet denken, òf ze dronk als een V8, rookte als een ketter en was het viagradistributiecentrum in haar bejaardentehuis, waardoor de andere helft een opgeluchte zucht van verlichting kan slaken. Deze mevrouw bijvoorbeeld, had voor haar leeftijd een mooie, strakke huid. Niet door smeerseltjes natuurlijk, maar gewoon door haar gezicht in koud water te wassen. Slechte reclame voor l'Oreal en Nivea, maar wel een top tip van gene zijde!

De wetenschap is er nog niet helemaal over uit hoe je zo oud kunt worden. De statistieken zijn zwak. Pas sinds halverwege de jaren zestig is het aantal 110+ers geëxplodeerd, dus veel 110+ers en hun sterfgevallen zijn er nog niet om mee te werken. In het jaar 2000 waren er bijvoorbeeld 169 mensen 110 jaar of ouder, met maar 6 mensen in het exponentiële staartje van 116 tot 122 jaar (en de huidige oudste is "maar" 115!). Hoe ouder hoe beroemder en bekender, dus wordt het aantal relatief jonge stokouden vermoedelijk onderschat en geboortecertificaten uit de achttiende eeuw zijn niet altijd voor handen of zelfs maar betrouwbaar. Toch is voorzichtigjes al de conclusie te trekken dat stokoude mensen niet uitzonderlijk sterk, maar juist behoorlijk zwak zijn: ze sterven veel meer door invloeden van buitenaf (de winter) dan jongere bejaarden, blijkt. Als je eenmaal die honderdtien jaar hebt bereikt is het dus zaak jezelf op te laten nemen in het beste klimaatgecontrolleerde bejaardentehuis dat je kunt vinden en jezelf als museumstuk te laten behandelen. Hmm, misschien toch maar niet 110 worden dan.

Voor 2 personen: 200 gram bloem, 2 eieren, zout, eventueel wat kruiden en specerijen (peper, nootmuskaat, peterselie bijvoorbeeld) met een scheut melk tot een plakkerig, dik deeg kloppen (gaat het handigst met een elektrische mixer) en 20 minuten laten rusten. Ondertussen zuurkool in een scheut riesling gaar koken en 100 gram gerookte spekblokjes uitbakken. Wat (lente)-ui of prei en twee tenen knoflook toevoegen aan het spek, nog even doorfruiten, en hier dan met een klein bekertje creme-fraiche en een scheutje melk een spek-roomsausje van maken. Lekker lang laten pruttelen. Dan een grote pan water aan de kook brengen, net zoveel zout toevoegen tot het naar de zee smaakt en hierin op ingenieuze wijze het deeg druppelen. Als de spätzle boven komen drijven zijn ze gaar en kun je ze met een schuimspaan uit de pan halen. Naar believen nog even in een pan met boter opbakken en serveren met de roomsaus en de rieslingzuurkool .

Bij vertrek van de camping in Bologna had ik de campingbaas nog even gevraagd naar de exacte locatie van de balsamicofabriek. Hij hielp me erg vriendelijk en we gingen met het juiste adres op stap. Een uur later stonden we voor het hek: gesloten... Enigzins lamgeslagen en laconiek vervolgden we onze weg de stad in. Misschien zouden we daar nog iets leuks treffen en een plek vinden om goede balsamico te kopen. Balsamicoazijn is als oude whisky. Het stroperige goedje heeft jarenlang op eikenhouten vaatjes gerijpt en een druppel ervan is genoeg om vanille-ijs of aardbeien in een culinair hoogstandje te veranderen. In de stad was de VVV gesloten, maar een vriendelijke dame in een soort dependance van het gemeentehuis hielp ons verder. We hadden nu een paar adresjes waar we balsamico konden kopen en wat streekgerechten konden eten. Met deze informatie slenterden we wat door de stad en besloten uiteindelijk neer te strijken in een schattig restaurantje gerund door een Italiaanse matrone die niet meer heel erg up-to-date was... We bestelden, zo goed & zo kwaad als dat ging, 2 primi voor WP en 1 primo en 1 secundo voor Bas. Dat was te ingewikkeld! De groentensoep en pasta pomodori voor WP werden in één keer opgediend, de gevulde ravioli met notensaus en de bieflapjes in muntsaus voor Bas lieten op zich wachten. Ach, het smaakte prima en ze bedoelde het goed. We wachtten rustig af en na een tijdje kreeg ook Bas beide gerechten. Na deze korte stop spraken we af elkaar tien minuten later op een bepaald kruispunt weer te treffen. Bas zou balsamico gaan kopen, ik een luchtje. Vijf minuten later kwam ik onverrichter zaken terug (alles gesloten) en Bas had Balsamico gekocht bij de verkeerde zaak . We besloten Modena voor goed achter ons te laten.

Aangekomen in Parma parkeerde we de Tor net buiten het centrum en gingen te voet verder. De stad lag er verlaten bij. Af en toe schoot voor ons een kat een steeg in of gaapte een hond in een hoek onder een galerij. Mensen kwamen we nauwelijks tegen of het waren een paar toeristen bij een monumentale kerk. We wandelden rustig verder en bewonderden de schoonheid van de stad. Daarbij vonden we zowaar een parfumerie die mij de Dreamer van Versace kon verkopen. Dit was een tip van Valeria. Vrouwen gaan geloof ik voor zoet... Hoe dan ook, ik werd vriendelijk geholpen en we hadden weer een doel gerealiseerd. Op naar de verse ingrediënten voor ons avondmaal. Helaas, of de winkels waren dicht of men wilde ons de verse pasta niet verkopen omdat die de reis naar Genua in een warme bus niet zou overleven. Toen kwamen we Carice van Houten tegen en zij riep ons met een wanhopige blik in haar ogen toe: "Houdt het dan nooit op?!" En wij riepen haar vrolijk: "Nee, natuurlijk niet. Dit is Italië in augustus!" terug en daar bleef het bij. Dit was Parma en wij gingen op zoek naar een Ipercoop als opmaat voor het hoogtepunt van deze dag: het diner. De Ipercoop die we vonden was geweldig. Heerlijke verse ingrediënte zoals: snijbiet, ham die smelt in je mond, bijna-rijpe meloen, verse pasta die wel meegenomen kon worden en de beste Parmezaanse kaas. Wij waren eruit: einde kleine winkeltjes waar ze je een poot uitdraaien, begin verse streekproducten bij een Icoop te kopen! Volgeladen begonnen we aan het laatste deel van onze reis richting Genua.

Dit werd misschien wel de mooiste rit van de vakantie: dwars door de Apennijnen; een groen gebergte met slingerende passen en gematigde hoogteverschillen. Minder extreem dan de Alpen en met verdere zichten. Tel daarbij een ondergaande zon op en uitzicht op een azuurblauwe zee en je krijgt een idee van ons uitzicht. Schitterend. Ondertussen belde Bas mobiel enkele campings. In Bogliasco was er een die nog wel plek had voor een campertje. Daar aangekomen waanden wij ons in een Franse film met Louis de Funès die de achtervolging op ons had ingezet. Veel schakelend reden we in een stevig gangetje de stijle wegen door de stad op en af, daarbij voortdurend ingehaald door hippe meiden en stoere kerels op Vespa's. Het was inmiddels al een beetje donker geworden en de straatverlichting zette het geheel in een sprookjesachtige setting. Als klap op de vuurpijl legden we het laatste deel van de route af over een steile, smalle weg naar de camping. De camping zelf was aangelegd zoals Chinesen hun rijstvelden aanleggen: op terrassen. Heel bijzonder. We parkeerde de Tor, Bas ving aan met koken en op een volgend terras zette WP de tent op. Vanuit het keukentje keken we zo het dal in met links de zee waar kleine lichtjes voeren. Een schitterend gezicht. We sloten de avond af met een heerlijk diner: meloen met ham, snijbiet met knoflook en olijfolie, verse gevulde pasta's met boter en salie, koffie en grappa .